Historia
        Jak twierdzi historyk dziejów Żydów w Krakowie, Majer Bałabanrycina.JPG (1877-1942), okolice dzisiejszego Placu Nowego zajęli po roku 1500 Żydzi wypędzeni z Czech. Teren ten, przyłączono do żydowskiej części Kazimierza w 1608 roku. Z chwilą zamieszkania przez Żydów w tej części Kazimierza, rejon ten określono jako "nowy zaułek żydowski" tzw. Libuszhof - w odróżnieniu od starej części miasta żydowskiego, z centrum położonym przy dzisiejszej ul. Szerokiej. Po raz pierwszy w dokumentach źródłowych nazwa "plac Nowy" pojawiła się już w 1653 roku, jednak powszechnie przyjęła się ona od połowy XIX wieku. Najstarszy plan uporządkowania Kazimierza, z 1808 r., przewidywał utworzenie tutaj prostokątnego placu, do czego jednak nie doszło. Jeszcze w latach 70. XIX w. przestrzeń nie była uporządkowana, a w okolicy przeważała drewniana i chaotyczna zabudowa. Istniejące do dziś murowane budynki powstawały od lat 80. XIX w. do lat 20. XX w. W większości były to plac3.JPGkamienice, ale wzniesiono też dwa domy modlitwy: Bene Emuna przy ul. Rabina Meiselsa 17 i Chaim Halberstam przy ul. Estery 12. Plac nie ma kształtu regularnego prostokąta, bo budynki tworzące jego północną linię dopasowano do średniowiecznego muru obronnego, którego fragment zachował się przy ul. Warszauera.
       W latach 90. XIX w. na placu znajdowały się drewniane kramy i jatki. Pod koniec XIX w. władze miasta zdecydowały o budowie murowanych kramów, nazywanych często halą targową. W 1898 r. zatwierdzono projekt autorstwa Jana Rzymkowskiego. Parterowy budynek o dwunastobocznym rzucie, z pustym wewnętrznym dziedzińcem, idealnie wpasował się w przestrzeń niedużego placu. Umieszczony w jego centralnej części, tj. pomiędzy ulicami Miedzuch (późniejszą ul. Rabina Meiselsa) i Estery, stał się najważniejszym elementem przestrzennym, decydującym o wyrazie tej okolicy Kazimierza. W budynku znalazło się 37 niedużych sklepików. Elewacje kramów utrzymane zostały w prostych formach zmodernizowanego
plac1.JPG historyzmu. Pewna ich część została przeznaczona na rytualną rzeźnię drobiu, konieczną w "żydowskim mieście". Umieszczono ją przy wschodnim wejściu, od strony ul. Estery. Jej funkcjonowanie wynikało z religijnych rygorów czystości spożywania pokarmów, a obowiązek utrzymywania tej instytucji spoczywał na barkach żydowskiej gminy wyznaniowej. Budowa hali targowej trwała do 1900 roku. W kształcie nadanym przez Rzymowskiego budynek przetrwał do 1927 roku. W tym czasie, teren został wydzierżawiony Gminie Żydowskiej i z inicjatywy jej władz powstał projekt budowy nowej rzeźni, w przestrzeni dziedzińca starego budynku. Jego autorem był Józef Weinberger. Architekt dostosowywał rzeźnię do istniejącej budowli, tak że całość odznacza się wyważoną i harmonijną kompozycją, nie sprawiającą wrażenia dwuetapowego powstania kompleksu. Otwarcie tej części odbyło się w styczniu 1928 roku.
       W 1929 roku na placu przeprowadzono prace porządkowe. Położono wówczas nawierzchnię betonową z dodatkiem bazaltu, która dotrwała do
plac2.JPGdziś. Zniwelowano teren, dlatego centralna cześć placu jest nieco wyższa od poziomu jezdni. Łatwo zmywalne płyty zostały stosownie nachylone, by zapewnić spływ wody deszczowej i topniejącego śniegu. O wyborze takiego materiału zadecydowały czynniki praktyczne. Również w tym roku powstał szalet podziemny z nadziemnym kioskiem, przeznaczonym na skład ławek targowych, które każdorazowo po zakończeniu targu były tam przechowywane.



       Plac Nowy odgrywał ważną rolę w przedwojennym życiu, zarówno żydowskich, jak i nieżydowskich mieszkańców Krakowa. Dokonywały tu zakupów gospodynie z całego miasta. Powszechnie wiadomym było, że towar oferowany na placu jest dobry, a przy tym tani. Po wojnie miejsce to bardzo długo utrzymało swoje pierwotne oblicze i temperament. Tu, jak nigdzie indziej na Kazimierzu, mimo tragedii II wojny światowej przetrwał przedwojenny klimat placu handlowego, chociaż zmieniła się klientela i nie sprzedawano już niektórych towarów związanych z dietą wyznawców judaizmu. Już w drugiej połowie XIX w. plac potocznie został nazwany "żydowskim". Dla wielu mieszkańców Krakowa nazwa ta więcej mówi niż oficjalna.
plac4.JPG Do kramów na stałe przylgnęła nazwa "okrąglaka". Budynek ten wraz z otoczeniem tworzy jedno z bardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych miejsc w mieście. Jest jedną z ikon Krakowa i Kazimierza, o sławie wykraczającej daleko poza granice kraju.
       Obecnie w jego murach mieszczą się sklepiki spożywcze, masarnie, obiekty gastronomiczne (w tym liczne punkty sprzedaży zapiekanek). Na dachu okresowo odbywają się koncerty muzyczne. W grudniu 2008 roku,  "okrąglak" został wpisany do rejestru zabytków. Obecnie Plac Nowy
funkcjonuje w dni powszednie jako targ gdzie można kupić zarówno warzywa jak i cenne antyki. Przy placu znajduje się wiele kawiarni i pubów. Plac Nowy to także miejsce różnych festiwali i imprez. Odbywają się tu m. in. imprezy w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej, czy też Festiwal Zupy. Od czasu do czasu, pełni również funkcję planu filmowego dla różnych seriali.

Powyższe informacje zaczerpnięto ze stron (19.08.2010):

Źródło 1
Źródło 2